Forcat ruse kanë hyrë në Pokrovski. Ky bastion i mbrojtjes ukrainase rezistonte prej një viti, por tani rusët janë në zemër të qytetit. Flamuri i rezistencës, tregonte paaftësinë e Moskës për të arritur qëllimet e saj të deklaruara, por mbulesa po bëhet gjithnjë e më e shkurtër. Për të mbrojtur këtë fortifikim jetik, forcat e armatosura të Kievit kishin vendosur aty trupat më të mira si Azovët, ish-vullnetarët nacionalistë që janë bërë njësi elitare e ushtrisë ukrainase. Por kjo ka lënë të pambrojtura fronte të tjera, dhe rusët po përparojnë më tej në jug, në rajonet e Dnipropetrovskut dhe Zaporizhzhias.
Pas muajsh luftime të ashpra, forcat sulmuese ruse kanë hyrë për herë të parë në qytet duke zënë pjesën jugperëndimore. Ata kontrollojnë pothuajse të gjithë pjesën jugore deri te stacioni i trenit: për dy vite, mijëra trena me familje ukrainase, që iknin nga qytetet dhe fshatrat e shkatërruar dhe të pushtuara si Avdeevka dhe Bakhmut, Chasiv Yar apo Toretsk, janë nisur pikërisht nga këto shina që sot janë varreza këmbësorësh. Treni i fundit u nis më 5 shtator 2024, tani ra edhe stacioni.
Mes ndërtesave të shkatërruara, mes rrënojave dhe pluhurit, këmbësorët luftojnë derë më derë, ndërsa civilët vdesin një nga një. Ka video të xhiruara nga dronë: një burrë i rrëzuar pranë biçikletës së tij, një grua shtrirë me krahët hapur në një pellg gjaku, një trup i pajetë midis shinave. Një tmerr i pastër, për të cilin ukrainasit akuzojnë ushtarët rusë për një “Bucha të re”, por duhet verifikuar autenticiteti, si dhe konteksti dhe përgjegjësitë.
Masakra e civilëve vazhdon prej muajsh këtu. Shumë nuk kanë pranuar të largohen nga qyteti, pavarësisht zhurmës së vazhdueshme të bombave dhe zërit vrastar të dronëve që e kanë kthyer gjysmën e Pokrovskut në një varrezë betoni të zezë nga tymi.
Para luftës, në qytet jetonin 60 mijë njerëz. Afër janë edhe 60 mijë të tjerë në Myrnograd, një qytet minierash i ndarë vetëm administrativisht, dhe po bien bashkë: rusët kanë hyrë edhe aty nga ana tjetër dhe përparojnë për ta rrethuar. Forcat ukrainase ende e kontrollojnë, por rrugët logjistike janë zhdukur. Kanë mbetur vetëm kalimet natën në fushë. Edhe tërheqja nuk do të jetë e lehtë nëse vendoset.
Presioni diplomatik po i shtohet presidentit Zelensky. Trump i kërkon të dorëzohet, Putin dëshiron Donbassin dhe një vend të demilitarizuar. Zelensky nuk është i gatshëm ta bëjë këtë, sidomos pa pranimin në NATO ose pa garanci bindëse amerikane që Trump nuk i jep. Në këmbim, Putin ofron të heqë dorë nga pjesa tjetër e rajoneve të Zaporizhzhias dhe Khersonit. Ai i ka përfshirë në Kushtetutë, por nuk i ka përcaktuar kufijtë.
Putin kërkon që Zelensky t’ia dorëzojë pa luftë qytetet-fortesa ukrainase në Donbass. Në këtë rast, Putin thotë se do të ndalë bombardimet dhe tanket, përndryshe do t’i pushtojë me gjak. Rajonin e Luganskut e ka tërësisht nën kontroll, por i mungon një pjesë e Donetskut me “thesaret” e tij: kryeqyteti i Donbassit që kontrollohet nga Ukraina, Kramatorsk, dhe fqinjët e tij Sloviansk. Marrja e tyre do të ishte vendimtare: Në vitin 2014, “Strelkov”, kolonel i shërbimeve ruse Igor Girkin, udhëhoqi përpjekjet e filorusëve në Donbass, por pa sukses. Këto qytete janë gjithmonë në shënjestër, por relievi i vështirë i bën të forta për t’u pushtuar. Rusët afrohen nga Toretsk dhe Chasiv Yar, tashmë të pushtuara, duke kaluar përmes Kostiantynivkës dhe Druzkivkës: nga Lyman më në veri dhe nga Dobropilla më në jug. Ata janë tashmë në distancë artilerie.
Nëse Zelensky dorëzon Donbassin që kontrollon ende, do të pranonte zyrtarisht rusët në kufijtë e Dnipro dhe Zaporizhzhias në një front të pafund dhe të pambrojtur. Do t’i jepte Putin një fitore simbolike me njohjen e Krimesë, zotërimin e Donbassit dhe pjesë të rajoneve të Zaporizhzhias, Khersonit, Dnipropetrovskut, Kharkivit dhe Sumy. Me heqjen e sanksioneve dhe rikthimin në komunitetin ndërkombëtar, kjo do të ishte një fitore e madhe për një plaçkitje që ka kushtuar mijëra jetë. Por rezistenca vetëm me ndihmën e europianëve është një bast i rrezikshëm: Shtatë fortesa të rëndësishme ukrainase janë pothuajse të rrethuara ose në sulm, me rusët në derë apo brenda ndërtesave: përveç Pokrovski dhe Myrnograd, janë Siversk dhe Kupyansk, Lyman, Vovchansk dhe Kostiantynivka. Fronti mbetet, por këmbësorët janë gjithnjë më pak dhe situata është kritike.
