Politikanët britanikë dhe shqiptarë u përfshinë këtë verë në një debat të hapur për emigrantët shqiptarë në Britani të Madhe, kur Nigel Farage, lider i partisë Reform UK, deklaroi se “1 në 50 shqiptarë në Britani janë të burgosur”. Shifra e tij u kundërshtua fuqishëm nga Kryeministri Edi Rama, duke sfiduar politikanin britanik mbi të dhënat e pretenduara.
Analisti i njohur i BBC-së për Evropën Qëndrore dhe Juglindore, Gabriel Partos, i dha një koment ekskluziv emisionit “Studio Live” në Report TV, duke e cilësuar deklaratën e Farage si retorikë populiste dhe të bazuar në shifra të pasakta. Sipas tij, politika britanike pas Brexit-it ka përdorur shpesh çështjen e emigrantëve për të mobilizuar opinionin publik dhe për qëllime elektorale.
“Pas daljes së Britanisë së Madhe nga Bashkimi Europian, disa politikanë britanikë përdorin retorikën e emigrantëve për populizëm. Deklaratat e Farage nuk pasqyrojnë realitetin dhe shërbejnë më shumë si instrument politik sesa si analizë statistikore,” tha Partos.
Replika mes Farage dhe Ramës u ndoq me interes në media ndërkombëtare dhe ngriti diskutime mbi imazhin e shqiptarëve jashtë vendit dhe qëndrimin e politikanëve ndaj diasporës shqiptare. Analistët theksojnë se debatet e tilla ndikojnë në perceptimin publik dhe shpesh shtrembërojnë statistikat reale për qëllime politike.
Intervista e plotë:
Si e vlerësoni debatin virtual mes Nigel Farage dhe Kryeministrit Edi Rama për emigracionin e paligjshëm, a është thjesht retorikë politike, apo zbulon çështje më të thella në marrëdhëniet Mbretëri e Bashkuar – Shqipëri?
Gabriel Partos: Përplasja në rrjetet sociale këtë verë mes Nigel Farage dhe Edi Ramës ishte një rast tipik i politikanëve që përdorin retorikën për të forcuar mbështetjen publike. Karriera politike e z. Farage është ndërtuar mbi retorikën kundër emigrantëve dhe të huajve. Arritja e tij më e madhe në bashkëpunim me krahun e Boris Johnson-it në Partinë Konservatore ishte largimi i Mbretërisë së Bashkuar nga BE pas referendumit të vitit 2016.
Pas Brexit, nuk është më e mundur të fajësohet BE për problemet ekonomike dhe sociale të Mbretërisë së Bashkuar, ndaj tani partia ‘Reform UK’ e z. Farage është përqendruar tek emigrantët. Ironikisht, kjo është bërë më e lehtë, pasi pas Brexit, emigracioni i ligjshëm në Mbretërinë e Bashkuar është rritur për të mbushur vendet e punës që lanë qytetarët e BE-së. Për më tepër, mbërritja e emigrantëve të paligjshëm me varka të vogla përmes Kanalit Anglez është rritur ndjeshëm vitet e fundit.
Kjo ndodh pjesërisht sepse Mbretëria e Bashkuar tani është jashtë BE-së dhe është shumë më e vështirë të kthehen azilkërkuesit në Francë. Z. Rama, pa dyshim, përfiton politikisht në vendin e tij duke mbrojtur shqiptarët në MB dhe duke refuzuar përpjekjet për t’i portretizuar si kriminelë. Në përgjithësi, marrëdhëniet dypalëshe mes MB dhe Shqipërisë janë përmirësuar ndjeshëm vitet e fundit. Kjo pasoi marrëveshjen mes ish-Kryeministrit britanik Rishi Sunak dhe z. Rama në fund të vitit 2022, e cila i dha fund valës së madhe të shqiptarëve që kalonin Kanalin drejt Mbretërisë së Bashkuar për të kërkuar azil.
Sa të besueshme janë statistikat e përdorura nga z.Farage në këtë debat? A janë shifra të fryra që stigmatizojnë padrejtësisht shqiptarët?
Gabriel Partos: Statistikat për numrin e shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar janë të pasakta. Pretendimi i z. Farage se një në 50 shqiptarë në MB ndodhet në burg bazohet në një vlerësim prej 53,000 banorësh të lindur në Shqipëri. Sipas regjistrimit të popullsisë në MB në vitin 2021, në atë kohë kishte 68,000 shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar. Megjithatë, ky numër konsiderohet si nënvlerësim, dhe një raport i parlamentit britanik në vitin 2023 e vlerësonte numrin e shqiptarëve në rreth 140,000.
Pse kjo mospërputhje?
Shumë shqiptarë kanë ardhur në Mbretërinë e Bashkuar në vitet e fundit pa dokumente të rregullta. Ata janë zhdukur në ekonominë “gri” të paregjistruar (dhe ndonjëherë në botën kriminale).Kjo është e lehtë për t’u realizuar në Mbretërinë e Bashkuar, pasi nuk ka kartë identiteti kombëtare. Shqiptarët që kanë hyrë në mënyrë të paligjshme nuk kanë interes të regjistrohen në regjistrimin e popullsisë.Për më tepër, një numër i madh shqiptarësh kanë ardhur në Mbretërinë e Bashkuar nga vende të tjera, sidomos nga Italia dhe Greqia. Në shumicën e rasteve, origjina e tyre shqiptare nuk regjistrohet derisa të përballen me ligjin dhe të burgosen. Duket se raportimi nga media anti-emigrante mbi nivelin e kriminalitetit shqiptar bazohet më shumë në hiperbolë sesa në fakte.
Përtej çështjes së emigracionit, komuniteti shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar jep kontribute të rëndësishme në biznes, art dhe akademi, me figura të njohura si Lea Ypi, Dua Lipa, Rita Ora, etj. Pse mendoni se kjo narrativ pozitive përmendet kaq rrallë në diskursin publik?
Gabriel Partos: Politikanët, sidomos ata të tipit populist siç është z.Farage e dinë mirë që një nga mënyrat më të sigurta për të rritur mbështetjen është duke ngritur frikë dhe pasiguri tek qytetarët. Në një kontekst ku në Mbretërinë e Bashkuar si edhe në pjesë të tjera të Evropës ka shqetësime serioze për inflacionin, çmimet e larta të banesave, problemet në kujdesin shëndetësor publik dhe dështimin e qeverive të njëpasnjëshme për të menaxhuar emigracionin e paligjshëm, politikanët populistë zakonisht zgjedhin t’i sulmojnë emigrantët. Është më e lehtë të përfitosh politikisht nga zemërimi dhe zhgënjimi i njerëzve dhe të fajësosh emigrantët sesa të theksosh kontributin që ata japin në shoqëri. Ky është një mësim që politikanët populistë dhe nacionalistë e kanë mësuar prej kohësh dhe vazhdojnë ta zbatojnë në kërkim të pushtetit.
