Një prej dosjeve më të nxehta të viteve të fundit ka tronditur politikën shqiptare dhe qeverinë e kryeministrit Edi Rama. Ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, njëkohësisht zëvendëskryeministre e vendit, Belinda Balluku, është vënë nën hetim nga SPAK për akuzën e “shkeljes së barazisë në tendera publike”, pas publikimit të një serie përgjimesh dhe komunikimesh të brendshme që sipas hetuesve dhe mediave zbulojnë ndërhyrje direkte në garën për ndërtimin e tunelit të Llogarasë.
Tenderi, me vlerë mbi 185 milionë euro, konsiderohet një nga projektet më të mëdha infrastrukturore të dekadës së fundit, por tashmë është kthyer në simbolin e dyshimeve për favorizim, ndikim politik dhe korrupsion të lartë.
Përgjimet që tronditën Ministrinë e Infrastrukturës
Në dosjen hetimore, që është bërë publike pjesërisht nga mediat dhe opozita, dalin një sërë komunikimesh të shkëmbyera midis Ballukut dhe ish-drejtorit të ARRSH, Evis Berberi, përmes aplikacioneve të mesazheve të koduara si Signal.
Në to, ministrja jep udhëzime dhe kërkon ndryshime konkrete në kriteret e tenderit për tunelin e Llogarasë.
Një nga bisedat më të komentuara është ajo e datës 26 janar 2021, ku Balluku pyet Berberin:
Belinda Balluku: “Kemi ndryshuar ne tek tuneli eksperiencën e objekteve të ngjashme. Nga 5 vite në 3???”
Evis Berberi: “Kërkoi Pellumbi të jetë 3 nga 5 vitet e fundit.”
Balluku: “Po ç’ne? Kush e bëri kërkesën e KPP?”
Sipas SPAK-ut, kjo bisedë tregon qartë ndërhyrjen e drejtpërdrejtë në procedurë, përpara se të vendoste komisioni zyrtar i tenderit.
Në një tjetër komunikim, më 1 tetor 2021, ministrja i kërkon Berberit të ndalojë publikimin e tenderit:
Berberi: “Ok, për pak nxjerr tunelin.”
Balluku: “Prit dhe pak.”
Berberi: “Për tunel ok?”
Balluku: “Po po, prit t’i çoj fjalë atij kur*ës që kërcënon me SMS.”
Kjo frazë u bë virale në rrjetet sociale dhe u interpretua nga opozita si provë e presioneve dhe ndërhyrjeve të jashtme në procesin e prokurimit publik.
Në komunikime të tjera, të datës 19–27 gusht 2021, Balluku diskuton me Berberin për kompanitë pjesëmarrëse në garë, përfshirë operatorë turq dhe një kompani kineze:
Balluku: “Fole me Artën? Turqit gjëkundi? Nesër në 11 takim. Do aktivizojmë atë që takuam të premten.”
Më pas, më 27 gusht, tenderi shtyhet zyrtarisht nga 30 gushti në 7 shtator, pikërisht periudha ku pritej dorëzimi i ofertës nga kompania turke që më vonë u shpall fituese.
Një tjetër mesazh i publikuar tregon se Balluku dhe Berberi kanë diskutuar për përfitime të mundshme lidhur me prona në Vlorë, duke përmendur edhe Arber Agalliun, një deputet të opozitës si “patriot”:
Berberi: “E percolla Agalliun.”
Balluku: “Do të të marr për një takim, kemi patriot… do pyes për dy toka në Vlorë.”
Sipas burimeve mediatike, në një tjetër komunikim të zbuluar gjatë hetimeve, Balluku i referohet kryeministrit Rama me nofkën “palloshi i gjatë”, një detaj që i ka shtuar edhe më shumë dimensionin politik dosjes.
Hetimi i SPAK dhe reagimet politike
SPAK ka bashkuar disa procedime të veçanta penale në një të vetëm, duke përfshirë dosjet nr. 167/2024 dhe nr. 181/2024, që lidhen me tenderat në Ministrinë e Infrastrukturës.
Në dosje përfshihen si persona të hetuar disa ish-zyrtarë të ARRSH-së dhe përfaqësues të kompanive që morën pjesë në garë.
Në një reagim zyrtar, SPAK konfirmoi se Balluku është zyrtarisht e pandehur për shkelje të barazisë në tender, por hetimi është ende në zhvillim. Ministrja vetë nuk ka bërë deklarata të drejtpërdrejta për përmbajtjen e përgjimeve, por burime pranë saj i kanë quajtur ato “keqinterpretime të qëllimshme të komunikimeve të brendshme institucionale”.
Ndërkohë, opozita ka shpërndarë dokumentet dhe mesazhet e publikuara duke paralajmëruar se do të “bëjë transparencë të plotë të dosjes Balluku”.
Gazment Bardhi deklaroi se “ky është vetëm fillimi i një zinxhiri aferash që tregojnë se qeveria e Edi Ramës funksionon si një organizatë për tendera të manipuluar”.
Edhe pse procesi gjyqësor ende nuk ka përfunduar, përmbajtja e bisedave të publikuara ka krijuar një perceptim publik të qartë: se sistemi i prokurimeve publike në Shqipëri është i ndikuar politikisht dhe i brishtë përballë interesave të ngushta të pushtetit.
