Autoritetet iraniane deklaruan të shtunën se nuk i nënshtrohen më kufizimeve në aktivitetet bërthamore pas skadimit të një marrëveshjeje historike dhjetëvjeçare me fuqitë globale, duke theksuar ndërkohë se mbeten “të përkushtuar ndaj diplomacisë”.

Marrëveshja e vitit 2015, e nënshkruar në Vjenë nga Irani, Kina, Britania, Franca, Gjermania, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara, shënoi heqjen e sanksioneve ndërkombëtare kundër Republikës Islamike në këmbim të kufizimeve në programin e saj bërthamor.

Por pakti ishte tashmë i shkatërruar pasi Washington-i u tërhoq në mënyrë të njëanshme gjatë mandatit të parë të presidentit Donald Trump, me Iranin që më vonë u tërhoq nga angazhimet e tij.

Rivendosja muajin e kaluar e sanksioneve të OKB-së me nxitjen e tre prej nënshkruesve evropianë të marrëveshjes e bëri marrëveshjen praktikisht të pavlefshme.

Që tani e tutje, “të gjitha dispozitat (e marrëveshjes), duke përfshirë kufizimet në programin bërthamor iranian dhe mekanizmat përkatës konsiderohen të përfunduara”, tha Ministria e Jashtme e Iranit në një deklaratë në ditën e skadimit të paktit.

“Irani shpreh fuqimisht angazhimin e tij ndaj diplomacisë”, shtoi ajo.

Fuqitë perëndimore e kanë akuzuar prej kohësh Iranin se kërkon fshehurazi armë bërthamore, diçka që Irani e ka mohuar vazhdimisht, duke këmbëngulur se programi i tij bërthamor është vetëm për qëllime civile, siç është prodhimi i energjisë.

“Dita e përfundimit” të marrëveshjes u caktua për 18 tetor 2025, saktësisht 10 vjet pasi ajo u sanksionua në rezolutën 2231 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

Marrëveshja e kufizoi pasurimin e uraniumit të Iranit në 3.67 për qind në këmbim të lehtësimit të sanksioneve dhe parashikoi mbikëqyrje të rreptë të aktiviteteve të tij bërthamore nga mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA).