Qeveria shqiptare ka nisur procedurat për miratimin e një nisme të rëndësishme fiskale, e quajtur “Paqja Fiskale”, e cila synon fshirjen dhe shuarjen e detyrimeve tatimore dhe doganore të papaguara që datojnë deri në fund të vitit 2014. Sipas projektligjit të depozituar në Kuvend, vlera totale e këtyre borxheve arrin mbi 507 milionë euro, duke përfshirë 295 milionë euro borxhe tatimore dhe 257.6 milionë euro borxhe doganore.
Ligji i titulluar “Ligji për fshirjen, shuarjen dhe pagesën e detyrimeve tatimore ndaj administratës tatimore qendrore dhe detyrimeve të pagueshme në doganë” është në fazën e konsultimeve me grupet e interesit dhe përcakton masat për tatimpaguesit debitorë, si dhe rregullat për faljen e gjobave dhe kamatëvonesave.
Skema e faljes sipas periudhave
Për periudhën deri më 31 dhjetor 2014: Projektligji parashikon fshirjen e plotë të detyrimeve tatimore dhe doganore, përveç kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Për këto të fundit, do të fshihen vetëm gjobat dhe kamatëvonesat, por jo principalet. Po ashtu, në këtë periudhë falen gjobat dhe kamatëvonesat për detyrimet që janë paguar pjesërisht.
Për periudhën 1 janar 2015 – 31 dhjetor 2019: Fshirjet dhe lehtësirat janë të kushtëzuara. Tatimpaguesi duhet të paguajë një pjesë të detyrimit (50% menjëherë ose 75% në këste deri në 30 qershor 2026 ose 31 dhjetor 2026) për të përfituar faljen e gjobave dhe kamatëvonesave.
Për periudhën 1 janar 2020 – 31 dhjetor 2024: Nuk fshihet principal i borxhit, por fshihen gjobat dhe kamatëvonesat vetëm në rast se detyrimi paguhet i plotë brenda datës 31 dhjetor 2026.
Nga të dhënat e Ministrisë së Financave, janë 207,071 tatimpagues debitorë që mund të përfitojnë nga skema, por nuk do të përfshihen subjektet e dënuara me vendim gjyqësor të formës së prerë ose ata që janë në proces gjyqësor për vepra penale në fushën tatimore ose doganore.
Objektivi i nismës
Ministria e Financave thekson se kjo masë synon “pastrimin” e stokut të borxheve të vjetra dhe përmirësimin e financave publike, duke dhënë një mundësi për tatimpaguesit që të rifillojnë aktivitetin ekonomik pa barrën e detyrimeve të vjetra. Sipas ekspertëve, iniciativa pritet të ketë efekt pozitiv në rritjen e besimit tek administrata tatimore dhe të lehtësojë menaxhimin fiskal të bizneseve dhe individëve.
Megjithatë, projektligji nuk është gjithëpërfshirës, pasi kontributet për sigurime shoqërore dhe shëndetësore mbeten për vetëpunësuarit, duke lënë një pjesë të konsiderueshme të detyrimeve në ngarkim të tyre. Qeveria ka theksuar se përfitimi i lehtësive është i kushtëzuar me pagesën ose plotësimin e disa kriterëve të qarta, për të shmangur keq-përdorimet.
Reagimet e grupeve të interesit
Grupet e biznesit dhe përfaqësuesit e tatimpaguesve e kanë mirëpritur nismën, duke e cilësuar si një mundësi për të lehtësuar barrën financiare të bizneseve dhe për të rritur investimet. Një pjesë e konsiderueshme e tyre, megjithatë, kërkojnë qartësi mbi mënyrën e aplikimit dhe kushtet e pagesës për periudhat e mëvonshme, sidomos për vitet 2015–2019 dhe 2020–2024.
Me këtë nismë, qeveria synon të balancojë nevojën për mbledhjen e të ardhurave me lehtësimin e borxheve të vjetra, duke krijuar një sistem më transparent dhe të qëndrueshëm. “Paqja Fiskale” konsiderohet një hap i rëndësishëm drejt rritjes së efikasitetit të administratës tatimore dhe stabilizimit të financave publike, duke ofruar gjithashtu një mundësi për individët dhe bizneset për të rifilluar aktivitetin ekonomik pa barrën e detyrimeve të akumuluara prej vitesh.
