Pas gati dy vitesh lufte, aftësia ushtarake e Hamasit është dobësuar rëndë dhe lidershipi i tij politik është nën presion të madh.
Megjithatë, gjatë gjithë luftës, Hamasi ka arritur të vazhdojë të përdorë një sistem sekret pagesash të bazuar në para të gatshme për të paguar pagat e 30 mijë nëpunësve civilë që arrijnë në total 7 milionë dollarë.
BBC ka folur me tre nëpunës civilë të cilët kanë konfirmuar se kanë marrë gati 300 dollarë secili brenda javës së fundit.
Besohet se ata janë midis dhjetëra mijëra punonjësve që kanë vazhduar të marrin një maksimum prej pak më shumë se 20% të pagës së tyre para luftës çdo 10 javë.
Me inflacionin në rritje, paga simbolike – një pjesë e shumës së plotë – po shkakton pakënaqësi në rritje midis besnikëve të partisë.
Mungesa të mëdha ushqimore – të cilat agjencitë e ndihmës ia atribuojnë kufizimeve izraelite – dhe rastet në rritje të kequshqyerjes akute vazhdojnë në Gaza, ku një kilogram miell në javët e fundit ka kushtuar deri në 80 dollarë – një rekord i të gjitha kohërave.
Pa një sistem bankar funksional në Gaza, edhe marrja e pagës është komplekse dhe nganjëherë e rrezikshme. Izraeli identifikon dhe shënjestron rregullisht shpërndarësit e pagave të Hamasit, duke kërkuar të prishë aftësinë e grupit për të qeverisur.
Punonjësit, nga oficerët e policisë deri te zyrtarët e taksave, shpesh marrin një mesazh të koduar në telefonat e tyre ose bashkëshortët e tyre që i udhëzojnë ata të shkojnë në një vend të caktuar në një kohë të caktuar për të “takuar një mik për çaj”.
Në pikën e takimit, punonjësit i afrohet një burrë – ose herë pas here një grua – e cila në mënyrë diskrete i dorëzon një zarf të mbyllur që përmbante paratë përpara se të zhdukej pa ndërveprim të mëtejshëm.
Një punonjës në Ministrinë e Çështjeve Fetare të Hamasit, i cili nuk dëshiron të japë emrin e tij për arsye sigurie, përshkroi rreziqet që përfshihen në mbledhjen e pagave të tij.
“Sa herë që shkoj të marr pagën time, u them lamtumirë gruas dhe fëmijëve të mi. E di që mund të mos kthehem më”, tha ai.
“Në disa raste, sulmet izraelite kanë goditur pikat e shpërndarjes së pagave. Unë i mbijetova njërit që shënjestroi një treg të frekuentuar në Qytetin e Gazës”.
Alaa, emrin e të cilit e kemi ndryshuar për të mbrojtur identitetin e tij, është një mësues shkolle i punësuar nga qeveria e drejtuar nga Hamasi dhe ofruesi i vetëm i të ardhurave për një familje me gjashtë anëtarë.
“Mora 1,000 shekel (rreth 300 dollarë) në kartëmonedha të konsumuara – asnjë tregtar nuk i pranonte. Vetëm 200 shekel ishin të përdorshme – pjesën tjetër, sinqerisht nuk e di çfarë të bëj me të”, i tha ai BBC-së.
“Pas dy muajsh e gjysmë urie, na paguajnë me para të grisura. Shpesh detyrohem të shkoj në pikat e shpërndarjes së ndihmave me shpresën për të marrë pak miell për të ushqyer fëmijët e mi. Ndonjëherë ia arrij të sjell pak në shtëpi, por shumicën e kohës dështoj”.
Në mars, ushtria izraelite tha se kishte vrarë kreun e financave të Hamasit, Ismail Barhoum, në një sulm ndaj Spitalit Nasser në Khan Younis. Ata e akuzuan atë për kanalizimin e fondeve në krahun ushtarak të Hamasit.
Mbetet e paqartë se si Hamasi ka arritur të vazhdojë të financojë pagesat e pagave duke pasur parasysh shkatërrimin e pjesës më të madhe të infrastrukturës së tij administrative dhe financiare.
Një punonjës i lartë i Hamasit, i cili shërbeu në pozicione të larta dhe është i njohur me operacionet financiare të Hamasit, i tha BBC-së se grupi kishte grumbulluar afërsisht 700 milionë dollarë në para të gatshme dhe qindra milionë shekel në tunele nëntokësore para sulmit vdekjeprurës të grupit më 7 tetor 2023 në Izraelin jugor, i cili shkaktoi fushatën shkatërruese ushtarake izraelite.
Këto dyshohet se u mbikëqyrën drejtpërdrejt nga udhëheqësi i Hamasit, Yahya Sinwar dhe vëllai i tij Mohammed – të dy të cilët janë vrarë që atëherë nga forcat izraelite.
Hamasi historikisht është mbështetur në financim nga detyrimet dhe taksat e larta të importit të vendosura mbi popullsinë e Gazës, si dhe duke marrë miliona dollarë mbështetje nga Katari.
Brigadat Qassam, krahu ushtarak i Hamasit që vepron përmes një sistemi të veçantë financiar, financohen kryesisht nga Irani.
Një zyrtar i lartë nga Vëllazëria Myslimane e ndaluar me seli në Egjipt, një nga organizatat islamike më me ndikim në botë, ka thënë se rreth 10% e buxhetit të tyre është drejtuar gjithashtu për Hamasin.
Për të gjeneruar të ardhura gjatë luftës, Hamasi ka vazhduar gjithashtu të vendosë taksa mbi tregtarët dhe ka shitur sasi të mëdha cigaresh me çmime të fryra deri në 100 herë më të larta se kostoja e tyre origjinale.
Para luftës, një kuti me 20 cigare kushtonte 5 dollarë – që tani është rritur në më shumë se 170 dollarë.
Përveç pagesave në para të gatshme, Hamasi ka shpërndarë pako ushqimore për anëtarët e tij dhe familjet e tyre përmes komiteteve lokale të emergjencës, udhëheqja e të cilave ndërrohet shpesh për shkak të sulmeve të përsëritura izraelite.
Kjo ka nxitur zemërimin publik, me shumë banorë në Gaza që akuzojnë Hamasin se shpërndan ndihmë vetëm për të mbështetësve dhe duke përjashtuar popullsinë e gjerë.
Izraeli ka akuzuar Hamasin për vjedhjen e ndihmës që ka hyrë në Gaza gjatë armëpushimit në fillim të këtij viti, diçka që Hamasi e mohon.
