Rritja e çmimeve të referencës për apartamentet, e publikuar së fundmi për konsultim në projektvendimin e Ministrisë së Financave, pritet të sjellë automatikisht rritje të detyrimit për taksën e ndërtesës për qytetarët në të gjithë vendin.
Çmimet e reja nuk ndikojnë vetëm në procesin e shitblerjes së pasurive të paluajtshme, por edhe në llogaritjen e vlerës së pronës që disponon qytetari, pasi taksat e pasurisë bazohen në këto çmime të miratuara nga shteti.
Baza për llogaritjen e vlerës së pronës dhe taksës
Sipas metodologjisë në fuqi, vlera e apartamentit apo njësisë tregtare që ka një qytetar llogaritet në bazë të çmimit të referencës të zonës përkatëse. Kjo vlerë përdoret më pas nga bashkia për të llogaritur detyrimin vjetor për taksën e ndërtesës.
Për banesat, taksa e ndërtesës përllogaritet me një normë 0.05% të vlerës së pronës, e cila mund të rritet ose ulet me 30% nga Këshilli Bashkiak, sipas vendimmarrjes vendore.
Shembull praktik: Si ndikon rritja e çmimit në qytetin e Vlorës
Çmimi aktual i referencës në zonën nr.1 të Vlorës është 61,800 lekë/m²
Për një apartament 90 m²:
61,800 x 90 = 5,562,000 lekë vlera e banesës
0.05% x 5,562,000 = 2,781 lekë taksë vjetore
Çmimi i ri i referencës i propozuar: 98,000 lekë/m²
98,000 x 90 = 8,820,000 lekë vlera e re e banesës
0.05% x 8,820,000 = 4,410 lekë taksë vjetore
Rritja e taksës:
4,410 – 2,781 = 1,629 lekë në vit, ose +58.6%, në përpjesëtim të drejtë me rritjen e çmimit të referencës.
E njëjta logjikë vlen edhe për bizneset
Përveç banesave, edhe bizneset, pra njësitë tregtare apo hapësirat për aktivitet ekonomik, e kanë taksën e ndërtesës të lidhur me çmimet e referencës. Ndaj, rritja e këtyre çmimeve do të thotë kosto më të lartë vjetore për pronarët e bizneseve.
Çfarë duhet të dinë qytetarët?
Taksat llogariten jo mbi çmimin real të blerjes apo shitjes, por mbi çmimin e referencës të miratuar nga shteti.
Çdo rritje e çmimit të referencës, sjell rritje të detyrimit për taksën e ndërtesës, pa qenë nevoja që qytetari të ketë bërë ndryshim në pronën e tij.
Këshillat Bashkiakë mund të ndikojnë në këtë taksë duke rritur apo ulur normën bazë me 30%, por kjo varet nga politika vendore.
Projektvendimi është aktualisht në fazë konsultimi publik. Me hyrjen në fuqi, ky ndryshim pritet të shtojë barrën fiskale për shumë qytetarë, veçanërisht në zonat urbane dhe bregdetare ku çmimet e referencës janë rritur ndjeshëm.
