Shqipëria dhe Kosova renditen si dy vendet me emigracionin më të lartë në të gjithë hapësirën post-komuniste që nga viti 1990, sipas raportit të fundit të Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH). Të dhënat e raportit tregojnë për një boshatisje masive të popullsisë, me pasoja të drejtpërdrejta në ekonomi dhe zhvillim.
Shqipëria ka humbur 40% të popullsisë përmes emigracionit
BERZH vlerëson se Shqipëria ka humbur rreth 40% të popullsisë së vitit 1990 vetëm përmes emigracionit neto deri në vitin 2023 – niveli i dytë më i lartë i emigracionit në Europë.
Ndërkohë, shtesa natyrore e popullsisë, e cila ka qenë pozitive për pjesën më të madhe të periudhës, ka kompensuar rreth 27% të popullsisë së vitit 1990. Por ky kompensim nuk ka qenë i mjaftueshëm për të kundërbalancuar largimet masive.
Kosova në vendin e parë për emigracion
Sipas raportit, Kosova ka humbur plot 50% të popullsisë së vitit 1990, duke shënuar humbjen më të madhe demografike në Europë. Megjithëse ka pasur një shtesë natyrore më të lartë se Shqipëria (rreth 40%), fluksi i emigrimit ka qenë aq i madh sa ka tejkaluar çdo kompensim të brendshëm.
Goditja demografike po ngadalëson ndjeshëm ekonominë
BERZH mat për herë të parë ndikimin vjetor të demografisë në rritjen e PBB-së për frymë. Për Shqipërinë, rezultati është shqetësues:
Gjatë viteve 2000–2023, popullsia ka sjellë –0.2 pikë përqindje rritje të humbur në vit.
Për periudhën 2024–2050, ndikimi pritet të përkeqësohet në –0.3 deri –0.4 pikë përqindje në vit.
Kjo e pozicionon Shqipërinë si një nga ekonomitë më të goditura nga tkurrja demografike në gjithë rajonin e BERZH.
Alarmi demografik që rrezikon të ardhmen ekonomike
Ekspertët paralajmërojnë se:
Largimi i të rinjve dhe fuqisë punëtore po ul potencialin e rritjes ekonomike;
Shteti rrezikon të ketë më pak kontribuues dhe më shumë pensionistë;
Produktiviteti dhe investimet e huaja mund të preken rëndë nga mungesa e fuqisë punëtore të kualifikuar.
Raporti i BERZH vë theksin se, nëse trendet aktuale të emigracionit nuk frenohen, Shqipëria do të përballet me një sfidë strukturore të thellë, e cila do të ndikojë ndjeshëm zhvillimin ekonomik për dekadat e ardhshme.
