Anëtarët evropianë të NATO-s po hartojnë një plan për të zëvendësuar gradualisht SHBA-në si garantuesin e tyre kryesor të mbrojtjes gjatë pesë deri në dhjetë vitet e ardhshme, raportoi të enjten Financial Times, duke cituar burime.
Mbretëria e Bashkuar, Franca, Gjermania dhe vendet nordike janë tani në bisedime për një propozim të mundshëm që do të zhvendoste barrën ushtarake dhe financiare të mbrojtjes së bllokut larg Uashingtonit, thanë katër zyrtarë evropianë të paidentifikuar për Financial Times. Qëllimi përfundimtar është të paraqesë planin në SHBA përpara samitit vjetor të NATO-s në Hagë këtë qershor, sipas raportit.
Përpjekja pasqyron frikën e përhapur midis anëtarëve evropianë të NATO-s se SHBA, nën Presidentin Donald Trump, mund të refuzojë angazhimet e saj të mbrojtjes ose të largohet krejtësisht nga blloku. Ndërsa bisedimet thuhet se janë duke u përshtatur si ofrim i një tranzicioni të menaxhuar dhe afatgjatë, zyrtarët evropianë kanë pranuar në FT se afati kohor prej pesë deri në dhjetë vjet duket jashtëzakonisht ambicioz.
“Rritja e shpenzimeve është e vetmja lojë që kemi: ndarja e barrës dhe zhvendosja e numrit nga mbështetja e SHBA-së”, tha një zyrtar për FT. “Ne po i fillojmë ato bisedime, por është një detyrë kaq e madhe saqë shumë janë të mbingarkuar nga shkalla e saj.”
Sipas gazetës, plani mund të përfshijë angazhimet e BE-së për rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes dhe rritjen e aftësive ushtarake, të cilat potencialisht mund të bindin Trump të pajtohet me një transferim gradual të përgjegjësive dhe të lejojë SHBA-në të përqendrohet në Azi.
Megjithatë, disa vende evropiane thuhet se hezitojnë t’i mbështesin bisedimet, nga frika se mund të nxisin një dalje më të shpejtë të SHBA-së. Ndërkohë, të tjerë janë të dyshimtë nëse Uashingtoni do të pajtohej me një transferim të strukturuar të përgjegjësive, duke pasur parasysh “natyrën e paparashikueshme” të administratës Trump.
Trump ka kërkuar që anëtarët e NATO-s të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së – më shumë se dyfishi i objektivit prej 2% të aleancës. Sekretari amerikan i Mbrojtjes Pete Hegseth ka thënë se vendi “nuk do të tolerojë më një marrëdhënie të çekuilibruar” me aleatët e tij, duke theksuar se Uashingtoni “do të ketë përparësi fuqizimin e Evropës për të zotëruar përgjegjësinë për sigurinë e saj”.
Në fillim të këtij muaji, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen i kërkoi BE-së të krijojë një “bashkim të mbrojtjes”. BE-ja ka mbështetur gjithashtu një plan të njohur si ReArm Europe për të mobilizuar deri në 800 miliardë euro (875 miliardë dollarë) në borxhe dhe ulje taksash për kompleksin industrial ushtarak të bllokut.
