Më 8 korrik, Parlamenti Evropian do të miratojë në seancën plenare projekt-rezolutën për Shqipërinë, ku u bëhet thirrje institucioneve të përshpejtojnë reformat, veçanërisht në fushën e shtetit të së drejtës.
Raporti për situatën në Shqipëri u miratua pak ditë më parë së bashku me amendamentet në Komisionin e Jashtëm. Në tekstin përfundimtar, Parlamenti Evropian mirëpret forcimin e pavarësisë së gjyqësorit, thellimin e luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Ai vë në dukje polarizimin e vazhdueshëm politik, i karakterizuar nga retorika konfrontuese, dhe bën thirrje për një dialog politik më konstruktiv dhe gjithëpërfshirës në Shqipëri. Zgjedhjet parlamentare të majit 2025 cilësohen si konkurruese, por zhvillohen në një mjedis shumë të polarizuar, me shqetësime për përdorimin e burimeve administrative. Partive politike shqiptare u bëhet thirrje që të angazhohen për një reformë të re zgjedhore gjithëpërfshirëse. Para disa ditësh eurodeputetët kanë vlerësuar reformat sidomos në drejtësi dhe punën e SPAK në ndëshkimin e korrupsionit politik.
“Ne e përkrahim Shqipërinë si shtet pararojë në procesin e integrimit duke nënvizuar se zbatimi i reformave në praktikë ka vlerë më thelbësore sesa thjesht ndryshimi i ligjeve. Në mënyrë të veçantë në luftën ndaj korrupsionit ata kanë bërë shumë hapa përpara dhe në këtë fushë ata janë vërtetë shtet pararojë në Ballkanin Perëndimor. Ne vlerësojmë rolin e Strukturës së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar të Shqipërisë (SPAK) në ndërtimin e një historie të hetimit, ndjekjes penale dhe dënimit në rastet e korrupsionit të nivelit të lartë”, -tha raportuesi Andreas Schieder.
“Unë planifikoj që të paraqes një amendament për të vlerësuar punën e SPAK në luftën kundër korrupsionit në nivele të larta politike. Në veçanti ne po vëzhgojmë nga afër rastin e kryebashkiakut të Tiranës”,- është shprehur Andrey Kovatchev. Mbështetje e qartë u shpreh dhe nga Komisioni dhe Këshilli Evropian.
“Shqipëria po ecën drejt anëtarësimit të plotë në BE me një shpejtësi të paparë. Dy grupkapituj janë hapur tashmë, ndërkohë që ne do të hapim së shpejti edhe dy grupkapituj të tjerë. Ne besojmë se të gjithë grupkapitujt do të mund të hapen para përfundimit të sezonit veror. Zgjedhjet parlamentare po afrojnë duke përfshirë për herë të parë votimin e shtetasve shqiptarë jashtë vendit. Ashtu siç theksoi Komisionerja Kos në Tiranë është me rëndësi që të vijojë dialogu ndërpartiak dhe gjithëpërfshirës për reformat e integrimit. SPAK po luan një rol kyç dhe të rëndësishëm në arritjet pjesë e luftës ndaj krimit të organizuar dhe korrupsionit”, tha shefja e departamentit për Shqipërinë në KE, Sigrid Brettel.
“Ashtu si edhe Komisioni Evropian ne mbështesim ambicien e Shqipërisë për të përmbyllur negociatat e anëtarësimit deri në fund të vitit 2027. Ky vend duhet të fokusohet në reformat që kanë të bëjnë me kapitujt 23-24 që kanë të bëjnë me shtetin ligjor për të thelluar luftën e nisur ndaj korrupsionit dhe krimit të organizuar. Shqipëria ka bërë një zgjidhje strategjike duke e njehsuar plotësisht politikën e jashtme me atë të BE-së”,-tha drejtoresha për Ballkanin Perëndimor në BE Zuzana Michalcova.
Gjatë diskutimeve eurodeputetët këmbëngulën në nevojën për të adresuar dhe zbatuar rekomandimet e OSBE/ ODIHR dhe Komisionit të Venecias. Ata paralajmëruan politikanët që shprehen kundër cenimit të punës së institucioneve të pavarura si SPAK. Bënë thirrje për emërimin e prokurorëve shtesë në Prokurorinë Speciale si dhe ngritjen e një njësie të hetimit financiar.
