Nga protestat në rrugët e Barcelonës deri te grevat e stafit në Muzeun e Luvrit në Paris, zemërimi ndaj turizmit masiv po përshkallëzohet në të gjithë Evropën. Kjo situatë, e parashikuar prej vitesh nga ekspertë të industrisë, tregon se destinacionet ikonike po arrijnë pikën e tyre kritike, ndërsa banorët vendas ndjehen gjithnjë e më të zhvendosur nga qytetet e tyre.
Noel Josephides, një veteran i industrisë së udhëtimeve në Mbretërinë e Bashkuar, thotë se e kishte paralajmëruar këtë skenar 10 vjet më parë.
Ai e përshkruan situatën aktuale si një “stuhi të përsosur” të krijuar nga kombinimi i dy faktorëve kryesorë: linjave ajrore me kosto të ulët dhe platformave të qirave afatshkurtra. Këta dy faktorë kanë ulur ndjeshëm kostot e udhëtimit, duke e bërë të mundur një fluks të paprecedentë vizitorësh.
Cikli i shndërrimit nga “sekret” në “i mbytur”
Josephides shpjegon se destinacionet kalojnë përmes një cikli të paracaktuar. Së pari, një vend i qetë identifikohet nga operatorët turistikë butikë, duke sjellë një numër të kufizuar vizitorësh që respektojnë mjedisin dhe kulturën vendase. Shpejt, ky vend bëhet i njohur, duke tërhequr vëmendjen e linjave ajrore me kosto të ulët shkruan CNN.
Kur këto kompani nisin fluturime të shpeshta dhe të lira, destinacioni “sekret” shndërrohet në një “treg vëllimi”. Akomodimi nuk mban dot ritmin, duke shtyrë pronarët të shndërrojnë apartamentet në qira afatshkurtra. Kështu, vendasit shtyhen jashtë qendrave historike dhe lagjeve, ndërsa shërbimet dhe dyqanet fillojnë t’u shërbejnë vetëm turistëve.
Ankesat e banorëve, shembulli i Barcelonës dhe Venecias
Banorët e Barcelonës dhe Venecias janë dëshmitarë të këtij fenomeni. Maite Domingo Alegre, një banore e Barcelonës, thotë se qyteti i saj ka humbur identitetin, me rritje çmimesh, zhvendosje të dyqaneve lokale dhe zhurmë konstante 365 ditë në vit. Ajo kujton se si gjatë pandemisë dëgjonte për herë të parë tingullin e kambanave të kishës.
Po ashtu, në Venecia, artisti Alessio Centenaro (Ornello) ndihet “i huaj” në qytetin e tij. Ai thotë se ndonëse Venecia ka qenë gjithmonë një qytet turistik, popullsia rezidente po plaket dhe po zvogëlohet, duke e rrezikuar ekzistencën e qytetit si një vend i gjallë.
Zgjidhjet e propozuara: Fokusi te cilësia, jo te sasia
Disa qytete po ndërmarrin hapa konkretë për të rimarrë kontrollin. Palma, Spanjë, ka ndaluar apartamentet me qira afatshkurtra në ndërtesat rezidenciale, ka kufizuar numrin e anijeve turistike në port, ka vendosur një limit në shtretërit e hoteleve dhe po investon në blerjen dhe heqjen e hoteleve të vjetruara nga tregu. Drejtori i turizmit, Pedro Homar, thotë se synimi është të tërhiqen turistë që “respektojnë mënyrën e jetesës dhe traditat vendase” dhe t’u thuhet “me respekt, se nuk kemi nevojë për ju” atyre që nuk e bëjnë këtë.
Agjencia e marketingut turistik “Visit Italy” ka nisur fushatën “99% e Italisë”, duke i nxitur turistët të vizitojnë destinacione më pak të njohura, me qëllim që të shpërndahen flukset dhe të lehtësohet presioni mbi qytetet e mbipopulluara si Roma, Firence dhe Napoli.
Ekspertët theksojnë se zgjidhja nuk është t’i refuzohet turizmi plotësisht, por të bëhet ai më i qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës. Vendosja e banorëve në qendër të modeleve turistike është e vetmja mënyrë për të ruajtur identitetin e qyteteve evropiane, duke i shpëtuar nga shndërrimi në “muze në ajër të hapur”.
