hqipëria është futur zyrtarisht në kategorinë e vendeve me zhvillim njerëzor shumë të lartë, sipas raportit të fundit të Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (PNUD) për vitin 2023.
Indeksi i Zhvillimit Njerëzor (HDI) i vendit ka arritur në 0,810, duke e renditur Shqipërinë në vendin e 71-të nga 193 shtete dhe territore në botë. Ky tregues mat progresin afatgjatë në tre dimensione kryesore: jetëgjatësinë dhe shëndetin, qasjen në njohuri, si dhe standardin e jetesës.
Në krahasim me fillimin e viteve ’90, përmirësimi është i dukshëm dhe i qëndrueshëm. Nga vlera 0,654 në vitin 1990, HDI-ja është rritur me 23,9%, me rritje të ndjeshme të jetëgjatësisë në lindje (6,9 vjet), viteve të pritshme dhe mesatare të shkollimit (përkatësisht 2,9 dhe 2,8 vjet), si dhe të ardhurave kombëtare bruto për frymë që janë trefishuar (213,5%).
Megjithatë, raporti evidenton edhe pabarazi gjinore, ku femrat kanë një HDI prej 0,794, ndërsa meshkujt 0,824. Indeksi i Pabarazisë Gjinore (GDI) qëndron në 0,963, ndërsa humbja e HDI-së për shkak të pabarazisë arrin në 13%, duke ulur vlerën efektive në 0,705.
Nga ana tjetër, Shqipëria shënon përmirësim të dukshëm edhe në Indeksin e Pabarazisë Gjinore (GII), që ka zbritur në 0,107 për vitin 2023, nga 0,3 në vitin 1999, duke e renditur në vendin e 35-të nga 172 vende.
Treguesi i Varfërisë Shumëdimensionale (MPI) mbetet shumë i ulët, me vetëm 0,3% të popullsisë që plotëson kriteret e varfërisë në të paktën një të tretën e dimensioneve të vlerësuara, duke reflektuar përparime në shëndetësi, arsim dhe standard jetese.
Ky progres pozicionon Shqipërinë më pranë standardeve të vendeve të zhvilluara, por sfidat e pabarazisë mbeten një fushë kyçe për përmirësim të mëtejshëm.
