Gjatë mbledhjes së fundit të Këshillit të Ministrave, qeveria shqiptare ka vendosur të autorizojë shoqërinë aksionare shtetërore “KAYO”, sh.a., për prodhimin dhe tregtimin e armëve, pjesëve të tyre, municioneve, pajisjeve, teknologjive, veshjeve dhe mjeteve të tjera të prodhuara apo të përshtatura në Shqipëri. Vendimi përfshin gjithashtu edhe ofrimin e shërbimeve për strukturat e sigurisë, organet e varësisë së tyre, si dhe shoqëritë aksionare shtetërore të krijuara nga këto struktura.
Ky vendim, i nxjerrë me mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të ligjit nr.88/2024, “Për krijimin e shoqërisë shtetërore për prodhimin dhe tregtimin e armëve, municioneve, pajisjeve dhe teknologjive ushtarake”, ka për qëllim të sigurojë një furnizim të qëndrueshëm dhe të kontrolluar të strukturave të sigurisë me produktet dhe shërbimet e nevojshme, duke rritur kapacitetet vendase dhe efikasitetin në industrinë e mbrojtjes.
Rregullat e furnizimit dhe procedurat e kërkesës
Sipas vendimit, të gjitha autoritetet kërkuese të përcaktuara duhet t’i drejtohen shoqërisë “KAYO” me kërkesë për furnizim, duke përfshirë një projekt të detajuar të mallrave ose shërbimeve të kërkuara. Projekti duhet të përmbajë:
Qëllimin e përdorimit të produkteve apo shërbimeve;
Referencat ligjore që mbështesin kërkesën;
Specifikimet teknike të produkteve apo shërbimeve;
Mënyrën e zbatimit të projektit;
Vlerën e projektit.
“KAYO” ka të drejtë të shprehë mundësinë e furnizimit, qoftë vetë apo nëpërmjet shoqërive të tjera të krijuara prej saj. Në rast se shoqëria nuk mund të furnizojë brenda 30 ditëve nga marrja e kërkesës, kjo kërkesë konsiderohet e refuzuar, dhe autoritetet kanë të drejtë të vazhdojnë me prokurimin publik ose prokurimin në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë sipas kuadrit ligjor në fuqi.
Në rast të mundësisë për furnizim, autoritetet dhe “KAYO” hyjnë në negociata të drejtpërdrejta për plotësimin e nevojave, duke arritur marrëveshje të qarta ndërmjet palëve për mënyrën e shpërndarjes, kohën dhe kushtet e furnizimit.
Gjithashtu, shoqëria është e detyruar të dërgojë pranë autoriteteve kërkuese listën e produkteve dhe shërbimeve që ofron vetë ose përmes shoqërive të krijuara prej saj, minimalisht çdo gjashtë muaj, duke siguruar transparencë të plotë dhe monitorim të vazhdueshëm të kapaciteteve të saj.
Trashëgimia dhe kapacitetet e “KAYO”
Shoqëria aksionare shtetërore “KAYO” u themelua në vitin 2024 dhe trashëgoi kapacitetet prodhuese të:
Uzinës së Lëndëve Plasëse Mjekës;
Uzinës Mekanike Gramsh;
Kombinatit Mekanik Poliçan.
Me këtë bazë, “KAYO” ofron një gamë të gjerë produktesh dhe shërbimesh për Forcat e Armatosura të Shqipërisë, strukturat e sigurisë dhe tregjet ndërkombëtare. Qëllimi i kompanisë është zhvillimi i një tregu efikas dhe konkurrues për industrinë ushtarake, duke integruar prodhimin dhe tregtimin në tregjet rajonale dhe globale.
Objektivat kryesore të kompanisë përfshijnë:
Ngritjen, zhvillimin dhe forcimin e industrisë së prodhimit dhe tregtimit të armëve;
Sigurimin e nevojave të Forcave të Armatosura dhe strukturave të sigurisë në Republikën e Shqipërisë;
Realizimin e fitimit ekonomik duke ofruar produkte dhe shërbime konkurruese në tregun lokal dhe ndërkombëtar;
Promovimin dhe përdorimin e teknologjive vendase në sektorin e mbrojtjes dhe sigurisë.
Rëndësia strategjike e vendimit
Ky vendim konsiderohet një hap strategjik për forcimin e industrisë kombëtare të mbrojtjes dhe sigurisë, duke krijuar një strukturë të centralizuar dhe të kontrolluar për prodhimin dhe shpërndarjen e armëve dhe pajisjeve kritike. Përmes “KAYO”-s, qeveria synon të sigurojë furnizim të qëndrueshëm për strukturat e sigurisë dhe Forcat e Armatosura, duke shmangur varësinë nga furnizuesit e jashtëm dhe duke zhvilluar kapacitete të brendshme prodhuese dhe teknologjike.
Vendimi hyn menjëherë në fuqi dhe do të publikohet në Fletoren Zyrtare, duke mundësuar fillimin e menjëhershëm të operacioneve dhe të gjithë procedurave të furnizimit dhe prokurimit sipas rregullave të përcaktuara.
