Gjykata e Apelit të Juridiksionit të Përgjithshëm ka konfirmuar të mërkurën një pjesë të rëndësishme të masave të sigurisë ndaj zyrtarëve dhe ish-zyrtarëve të kompanisë Bankers Petroleum, pas seancës që u mbajt një ditë më parë dhe u shty për vendim për këtë të mërkurë.
Vendimi i Apelit la në fuqi masën më të rëndë, arrest me burg për dy prej figurave kyçe të hetimit: Hongping Xiao, shtetas kinez dhe CEO aktual i kompanisë, dhe Leonidha Çobo, ish-administrator i Bankers, të cilët ndodhen në paraburgim për akuzat e evazionit fiskal dhe mashtrimit me skema tatimore.
Hetimet, të zhvilluara nga Prokuroria e Fierit, zbuluan një skemë të dyshuar mashtrimi të organizuar, që përfshinte fshehjen e të ardhurave dhe shmangien e detyrimeve të mëdha financiare përmes manipulimeve në deklaratat tatimore të kompanisë. Dosja përmban gjithsej 14 masa sigurie, nga të cilat 10 janë ekzekutuar, ndërsa 4 persona vazhdojnë të jenë në kërkim.
Vendimi i Apelit: Cilat masa ndryshuan dhe cilat u lanë në fuqi
Vendimi i Apelit pasoi një seancë që zgjati mbi gjashtë orë. Ndër masat e shqyrtuara, Apeli vendosi:
Të lërë në fuqi arrestin me burg për CEO-n kinez Hongping Xiao dhe për ish-administratorin Leonidha Çobo. Të dy janë konsideruar si të përfshirë drejtpërdrejt në skemat e dyshuara mashtruese me tatimet.
Nga 5 masa “arrest shtëpie”, vetëm një u zbut, duke u kthyer në “detyrim paraqitje” për një të pandehur që rezulton të jetë nënë e një fëmije 2-vjeç, për arsye të rrethanave familjare.
Për tre persona, u hoq masa e ndalimit të daljes nga territori i Republikës së Shqipërisë, por mbeti në fuqi detyrimi për t’u paraqitur në Policinë Gjyqësore.
Ky vendim u mor pasi të pandehurit kishin ankimuar masat e sigurisë të vendosura më herët nga Gjykata e Fierit.
Të akuzuarit përballen me një seri akuzash të rënda penale, përfshirë:
Krijimi i skemave mashtruese për TVSH-në,
Fshehje të të ardhurave,
Pastrim të produkteve të veprës penale,
Shpërdorim detyre,
Moskryerje detyre nga organet tatimore.
Këto akuza përbëjnë një dosje të rëndë që ngre dyshime për një sistem të tërë të ngritur për të shmangur detyrimet financiare ndaj shtetit, në bashkëpunim me zyrtarë publikë, si dhe nëpërmjet përdorimit të dokumentacionit të rremë.
Hetimi: Si nisi dhe si u zgjerua rrethi
Prokuroria e Fierit, në bashkëpunim me strukturat tatimore dhe Policinë e Shtetit, ka zhvilluar hetime të thelluara mbi aktivitetin financiar të Bankers Petroleum në Shqipëri. Të dhënat paraprake flasin për shuma të mëdha të shmangura në mënyrë të organizuar nga pagesat tatimore, në një skemë që dyshohet se ka funksionuar për disa vite.
Burime brenda hetimit konfirmojnë se janë përdorur të dhëna të kryqëzuara, auditime, dëshmi dhe analiza bankare për të ndërtuar një tablo të plotë të aktivitetit të dyshuar. Ndërkohë, hetimet po vijojnë dhe mund të përfshijnë edhe zyrtarë të tjerë publikë apo ish-punonjës të administratës fiskale.
Ambasada Kineze vëzhgon nga afër
Pjesë interesante e këtij procesi është edhe prania e përfaqësuesve të Ambasadës së Kinës, të cilët ishin të pranishëm jashtë godinës së Gjykatës gjatë seancës së Apelit. Ata nuk janë lejuar të marrin pjesë në seancë, për shkak të rregullave të brendshme gjyqësore, por prania e tyre u interpretua nga vëzhguesit si një interes diplomatik i shtuar për fatin e një shtetasi kinez që drejton një kompani me ndikim të madh ekonomik në vend.
Ky zhvillim mund të sjellë ndërlikime të tjera në marrëdhëniet dypalëshe, veçanërisht nëse gjyqi kalon në një fazë dënimesh të mundshme për drejtues të huaj të biznesit.
Bankers Petroleum në Shqipëri: Një gjigand nën hetim
‘Bankers Petroleum Albania Ltd. është një nga kompanitë më të mëdha që operojnë në industrinë e naftës në Shqipëri, e përfshirë prej vitesh në shfrytëzimin e fushës naftëmbajtëse të Patos-Marinzës. Ajo është kritikuar më herët për praktikat e saj të ndotjes së mjedisit dhe marrëdhënien me komunitetet lokale, por çështja e fundit e vendos atë për herë të parë përballë një procesi penal me pasoja potencialisht të rënda.
Rasti i Bankers Petroleum shënon një rast unik në historinë e re të drejtësisë shqiptare, ku për herë të parë një kompani e madhe ndërkombëtare dhe drejtuesit e saj përballen me akuza të qarta për mashtrim me tatimet, fshehje të të ardhurave dhe pastrim parash.
Ky proces pritet të jetë një test serioz për gjyqësorin, për Prokurorinë, por edhe për administratën fiskale shqiptare, duke vendosur në qendër të vëmendjes luftën ndaj krimit ekonomik dhe paprekshmërinë e investitorëve të mëdhenj. Nëse provat janë të forta dhe vendimet janë të guximshme, ky rast mund të shënojë një precedent për transparencë dhe barazi para ligjit, pavarësisht emrit apo kombësisë së kompanisë.
