Qendrat për migrantët në Shqipëri, të ngritura në kuadër të marrëveshjes mes Italisë dhe Shqipërisë, po përballen me një dështim të thellë, pavarësisht buxhetit prej 653 milionë euro për pesë vite. Raportohet se gjatë vitit të parë të funksionimit, numri i migrantëve të strehuar ka qenë minimal, duke shënuar një diferencë dramatike nga parashikimet fillestare.
Sipas të dhënave të publikuara, më 22 gusht, në një nga qendrat më të mëdha në Shqipëri kishin mbetur vetëm nëntë persona, ndërsa dhjetë ditë më parë ishin shtatëmbëdhjetë. Gjatë gjithë verës, numri mesatar i migrantëve nuk e ka kaluar kurrë njëzetën, ndërkohë që projekti parashikonte 3 mijë persona në muaj.
Qendra, e inauguruar më 14 tetor 2024, ka kapacitet 880 vende, por vetëm 400 janë funksionale. Burgu i parashikuar nuk është hapur kurrë, ndërsa patrullimet e policisë dhe të agjentëve të burgjeve vazhdojnë të kryhen në një hapësirë thuajse bosh.
Shpenzimet janë astronomike: deri më 25 korrik, vetëm 111 migrantë kanë kaluar përmes këtyre qendrave, duke llogaritur mbi një milion euro për person. Kostoja për taksapaguesit italianë është kritikuar si e jashtëzakonshme dhe jo e qëndrueshme, sidomos duke marrë parasysh vendimin e Gjykatës së Drejtësisë së BE-së, që ndalon përdorimin e këtyre qendrave për të ndaluar azilkërkuesit nga vende të sigurta.
Problemet shtohen edhe nga vonesat kontraktuale: kompania Medihospes, që fitoi menaxhimin e qendrave për 133 milionë euro për dy vitet e para, nuk ka nënshkruar ende kontratën me prefekturën e Romës, edhe pse kanë kaluar 17 muaj nga përfundimi i tenderit.
Ministri italian i Brendshëm, Matteo Piantedosi, shpresonte se Pakti i ri europian për azilin dhe emigracionin do të lejonte funksionimin e plotë të qendrës në Gjadër, por mosmarrëveshjet mes shteteve anëtare të BE-së mbajnë këtë objektiv larg realitetit.
Raporti i publikuar nga La Repubblica e përshkruan qendrën si një “katedrale në shkretëtirë”, duke vënë në pah diferencën e madhe mes pritshmërive dhe realitetit, dhe duke ngritur alarmin mbi menaxhimin e shpenzimeve dhe efektivitetin e projekteve të përbashkëta italiano-shqiptare.
