Pavarësia e gjyqësorit po sfidohet sërish nga ndikimi i politikës, duke minuar besimin publik dhe vonuar drejtësinë për mijëra qytetarë. Raste konkrete kyçe gjatë vitit 2025 kanë hapur debate dramatike mbi ndërhyrjet në proceset gjyqësore, emërimet selektive dhe shtyrjet e qëllimshme të seancave.
Shtyrja e gjykimeve në dosje me politikanë të nivelit të lartë
Në disa procese ku të pandehur janë ish-ministra edhe drejtues partie, seanca është shtyrë me arsyetime procedurale, por media dhe shoqëria civile kanë ngritur dyshime për ndikime politike që synojnë vonimin e procesit deri pas periudhave kritike politike. Kjo ka ndikuar në perceptimin se drejtësia nuk vepron mbi bazën e provave, por sipas kohës së përshtatshme për të fuqishmit.
Gjyqtarët që shpallin moskompetencë në çështje të ndjeshme
Në disa raste të bujshme, gjyqtarët kanë shpallur moskompetencë apo vetëlargimin nga çështja vetëm pak çaste përpara se të shqyrtohej substanca — një strategji që konsiderohet si element i ndikimit për të vonuar vendimet dhe për të krijuar hapësirë për manipulime politike.
Raste të seancave të shtyra
Në Gjykatën e Posaçme për Korrupsion dhe Krim të Organizuar, seanca ndaj Erjon Alibeajs (akuzuar për “vrasje me paramendim”, “grup të strukturuar kriminal” etj.) u shty më 6 qershor 2023 për mungesë avokatësh dhe pjesëmarrësish.
Në dosjen “Partizani”, seanca paraprake kundër Sali Berishës u shty për në 8 shkurt 2024.
Në rastin tjetër lidhur me dosjen “Partizani”, seanca u shty edhe më 5 maj 2025. Mbrojtja kërkoi përjashtimin e gjyqtares Flojera Davidhi për “njëanshmëri” në vendimmarrje.
Në seancën e zhvilluar në GJKKO për çështjen e Ilir Metës, gjyqtari Erjon Bani shpalli moskompetencën, duke theksuar se ai nuk ishte gjyqtari i çështjes, por vetëm një “gjyqtar i gatshëm”, një vendim që çoi në shtyrjen e shqyrtimit procedural.
Proceset e Reformës në Drejtësi dhe reagimi ndërkombëtar
Raportet e monitoruesve ndërkombëtarë kanë shprehur shqetësim se, ndonëse reforma ka sjellë përmirësime në betejen kundër korrupsionit, ajo njëkohësisht është dobësuar nga percepsioni se gjykatat dhe prokuroritë pësojnë ndërhyrje politike. Duke mos pasur gjyqtarë plotësisht të mbrojtur nga politika, sistemi mbetet në rrezik për ta deformuar funksionimin e drejtësisë.
Në mungesë të veprimeve serioze si pjesë e reformës ligjore, që përfshijnë masa mbrojtëse për gjyqtarët, procedura transparente për emërime, dhe penalizime për vonime që kanë motive politike, rreziku është që sistemi i drejtësisë të bëhet skenë e intrigave politike dhe jo institucion i pavarur dhe i drejtë.
