Një objektiv i ri ambicioz për të rritur shpenzimet e mbrojtjes në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto pritet të formalizohet sot nga udhëheqësit e NATO-s, por komentet e presidentit amerikan Donald Trump kanë hedhur hije pasigurie mbi unitetin e aleancës më të madhe ushtarake në botë.
Sipas një raportimi të The Guardian, bisedat joformale të Trump me gazetarët në bordin e Air Force One janë interpretuar si sinjale shqetësuese për distancimin e mundshëm nga Neni 5 i NATO-s – parimi themelor i mbrojtjes kolektive mes vendeve anëtare.
Deklaratat e tij u përplasën me përpjekjet e udhëheqësve europianë për të paraqitur një front të bashkuar dhe për të dëshmuar se po ndërmarrin hapa konkretë drejt forcimit të mbrojtjes, me objektivin e ri 5% të PBB-së që synon të tejkalojë pragun ekzistues prej 2%.
Por retorika e Trump, e cila shpesh ka vënë në dyshim përkushtimin e SHBA-së ndaj mbrojtjes së partnerëve europianë, rrezikon të minojë besueshmërinë e aleancës në një kohë me sfida të rënda gjeopolitike – nga lufta në Ukrainë, te kërcënimet kibernetike dhe rritja e tensioneve globale.
Nëse deklaratat e presidentit janë thjesht pjesë e një taktike për të rritur presionin mbi aleatët, apo sinjale të një ndryshimi të thellë në politikën e jashtme amerikane, mbetet për t’u parë. Por një gjë është e qartë: uniteti i NATO-s po vihet sërish në provë – këtë herë nga brenda.
