Autoritetet shqiptare kanë ndërrmarrë një valë masash ligjore kundër Bankers Petroleum Albania, filial i operatorit Papa-Marina në fushën e naftës në Patos-Marinëz. Hetimi i nisur ndaj kompanisë ka përfshirë operacione bastisjeje dhe arrestime, pas dyshimeve për evazion fiskal masiv dhe abuzim të pozicionit dominues në treg.
Evazion fiskal dhe gjoba rekord
Në qershor të vitit 2019, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave dërgoi një gjobë prej 120 milionë eurosh ndaj Bankers, duke konstatuar evazion të mbi 30 milionë euro për periudhën 2014–2018, në lidhje me akcizën për naftë gjysmë të përpunuar (“solar”).
Vendimi i lartë u çua në Gjykatën Administrative, por më pas u mbrojt nga Gjykata e Lartë deri në zbardhje. Edhe Autoriteti i Konkurencës e gjobiti atë me 19.9 milionë lekë për abuzim të pozicionit në treg .
Skema e abuzimit me produktin “solar”
Hetimet zbuluan se Bankers importonte lëndë për hollim, por një pjesë e saj përfundonte në treg pa paguar taksa ose akcizë. Albpetrol vuri re mospërputhje masive në sasitë e lidhura me përdorimin teknik, duke ngritur dyshime për tregtim të paligjshëm.
Pas kontestimeve ligjore, shteti shqiptar fitoi në arbitrazhin ndërkombëtar në Paris në qershor 2024, në lidhje me çështjet e rikuperimit të kostove dhe pagimit të gjobës, duke përforcuar pozicionin kombëtar.
Dhuna e monitorimit mjedisor
Në vitin 2022, Inspektorati Kombëtar i Mbrojtjes së Territorit (IKMT) pezulloi aktivitetin në Fier dhe gjobiti kompaninë me 2 milionë lekë për ndotje të mjedisit të shkaktuar nga menaxhimi i mbetjeve industriale.
Hetime të avancuara, arrestime dhe bastisje
Hetimi më i ri nga SPAK, SHÇBA dhe struktura tatimore dhe doganore ka çuar në bastisje në zyra dhe depozita të Bankers, si dhe në arrestimin e zyrtarëve të lartë të kompanisë dhe disa të përfshirëve në skema financiare. Dyshohet për mashtrim tatim-fiskal, pastrim parash dhe keqpërdorim pozicioni dominues.
Media dhe ekspertë kane sjelle në vëmendje se për më shumë se 16 vjet, Bankers ka realizuar mbi 4 miliardë euro të ardhura në Shqipëri, duke minimizuar pagesat tatimore dhe falsifikuar shpenzime për të shmangur taksat, ndërsa papunësia administrative dhe politika poshtëruese kanë mirëpritur abuzime.
Hetimi po zgjerohet me rikonfirmimin e gjobës së 120 milionë eurove dhe synon përfundimin e çështjeve të arrestimeve dhe sekuestrimeve. Bankers Petroleum mund të gjobitet ose ballafaqohet me ndëshkime penale, ndërsa Shqipëria synon të rikthejë besueshmërinë në sektorin energjetik dhe drejtësinë financiare.
